Preventiekracht: het vermogen om je gezondheid te sturen

We leven in een tijd waarin onze gezondheid onder steeds grotere druk staat. Chronische aandoeningen nemen toe, stressklachten stapelen zich op en ons zorgsysteem kraakt onder de groeiende vraag. Tegelijkertijd weten we dat een groot deel van deze problemen niet onvermijdelijk is. Ze zijn sterk verbonden aan hoe we leven: hoe we eten, bewegen, slapen, omgaan met stress en hoe bewust we zijn van onze eigen patronen.

In die werkelijkheid wordt één begrip steeds belangrijker: preventiekracht.
Preventiekracht is het vermogen om je gezondheid bewust preventief positief te beïnvloeden, om niet te wachten tot klachten ontstaan, maar om al veel eerder de koers bij te sturen.

Maar preventiekracht is méér dan “aan preventie doen”. Het is een combinatie van fysieke, mentale en sociale vermogens die je in staat stellen om gezond gedrag te begrijpen, toe te passen en vol te houden, zelfs als het leven tegenzit. Het is de kracht die bepaalt of leefstijlverandering tijdelijk blijft, of écht onderdeel wordt van wie je bent.

De kern van preventiekracht: bewustwording en zelfsturing

Preventiekracht begint bij inzicht. Iemand die begrijpt welke factoren zijn energie bepalen, waarom stress doorwerkt op slaap, of hoe voeding insulinepieken beïnvloedt, staat al sterker. Bewustwording is het startpunt van verandering: je ziet wat er speelt, begrijpt waarom het speelt en ontdekt waar je invloed op hebt.

Vervolgens gaat het om zelfregulatie: het vermogen om gedrag te sturen, te plannen, grenzen te bewaken en terugval te herkennen. Preventiekracht groeit wanneer mensen zich vaardigheden eigen maken: verstandig trainen, maaltijden bewust kiezen, ademen onder stress en preventief, rust nemen, prioriteiten stellen. Het zijn de praktische tools die ervoor zorgen dat gezonde keuzes niet alleen bekend zijn, maar ook haalbaar worden.

De sociale en fysieke omgeving als katalysator

Preventiekracht is nooit een zuiver individueel fenomeen. Wij leven in een omgeving die volgens de WHO obesogeen is, in de plaats van gezond gedrag ondersteunt. Daarom is bewustwording over preventiekracht eigenlijk nog urgenter.

Een omgeving kan drempels verhogen, maar ook ondersteunend werken. Zoals een wijkcentrum waar mensen geholpen worden met gezonde keuzes maken, een sportclub waar je welkom bent en waar bewustwordingslezingen gegeven worden, een coach die autonomie respecteert en ondersteund, collega’s die gezondheid normaal vinden, een gezin dat meebeweegt en een leefomgeving waar bewegen eenvoudig is. Zodra de omgeving ondersteunend wordt, groeit de persoonlijke preventiekracht.

De life management formule als motor achter preventiekracht

De life management formule (insuline management + cortisol management + mindset management = optimale gezondheid en preventie) vormt een krachtige inhoudelijke basis van preventiekracht omdat deze drie elementen de belangrijkste schakelaars zijn voor gezondheid en gedrag, fysiek en mentaal.

1. Insuline management

Wanneer we onze bloedsuiker stabiel houden door voeding, beweging en slaap, creëren we rust in het lichaam. Een stabiele insulinehuishouding verlaagt laaggradige ontsteking, verbetert energieniveaus en vermindert het ontstaan van leefstijlziekten zoals diabetes type 2.
Preventiekracht betekent dan ook: weten wat voeding en beweging doen met je insuline en ernaar handelen.

2. Cortisol management

Stress is een van de grootste saboteurs van gezondheid. Langdurig verhoogde cortisol beïnvloedt slaap, gewicht, emoties, ons gedrag, omgang met elkaar, motivatie en zelfs besluitvorming. Chronisch te hoog cortisol versnelt ook alle ziekteprocessen en veroudering in en van ons lijf. Preventiekracht is dat iemand zijn stresssignalen herkent, begrijpt en kan reguleren met o.a. ademhaling, herstelmomenten, bewegen, slaap, contact met de natuur en mentale rust. Preventiekracht is ook bewust preventieve stressmanagement oefeningen doen, elke dag.

3. Mindset management

Zonder de juiste mindset worden gezonde gewoonten nooit duurzaam. Mindset management gaat over motivatie (intrinsiek!), zelfbeeld, overtuigingen, veerkracht en het vermogen om eigen weerstand te herkennen en ongezonde patronen te doorbreken. Het zorgt ervoor dat iemand niet alleen weet wat gezond is, maar ook bouwt aan het gelooft dat hij het kan en dat het de moeite waard is.

Samen maken deze drie pijlers van de life management formule iemand sterker, bewuster, veerkrachtiger en effectiever in het sturen van zijn eigen gezondheid. Ze vormen de biochemische én psychologische basis waarop preventiekracht kan groeien.

Preventiekracht als levensvaardigheid

Wanneer mensen insuline, cortisol en mindset begrijpen en reguleren en ze dat kunnen integreren in hun dagelijks leven, ontstaat er iets bijzonders: autonomie. Je voelt weer dat je invloed hebt. Je merkt dat je keuzes ertoe doen. Je lichaam reageert anders. Je energie komt terug. Je stress wordt beheersbaar. Je gedrag wordt consistent. Je komt als het ware weer dichter bij jezelf. Preventiekracht wordt dan geen trucje, maar een vaardigheid die je meeneemt in elk domein van je leven.

De toekomst: een samenleving waarin preventiekracht de norm wordt

Als steeds meer mensen hun preventiekracht vergroten, gebeurt er iets wat veel groter is dan individuele winst:

Minder chronische aandoeningen
Minder druk op de zorg
Meer vitaliteit op de werkvloer
Sterkere families en communities
Een grotere collectieve gezondheid
Minder conflicten en korte lontjes
Minder mentale achteruitgang
Meer eigen regie over het leven

Preventiekracht verbindt de individuele mens met een maatschappelijke kans: het bouwen van een samenleving die niet langer vooral ziekten behandelt, maar gezondheid actief ondersteunt.

Preventiekracht ontstaat wanneer mensen kennis, vaardigheden, motivatie en een ondersteunende omgeving combineren met de drie schakelaars uit de life management formule: insuline, cortisol en mindset.

Wanneer die drie in balans zijn, ontstaat er ruimte voor herstel, groei, helderheid en gezond gedrag. Dat maakt preventiekracht één van de meest waardevolle krachten van deze tijd.

Bouw aan jouw preventiekracht!

Vanaf 1983 ben ik actief op het gebied van leefstijl en preventie en vanaf 2003 bouw ik met een team aan een laagdrempelige manier om preventiekracht te ontwikkelen. Dit is nu samengekomen in het Leefstijl SWITCH totaal programma, waarin beweging, voeding, slaap, stress management en mindset zijn plek heeft gekregen.

Omdat je dit stuk gelezen hebt, mag jij aan dit programma deelnemen met een korting van 50%. Je start in het programma met het 12 weken Fit SWITCH programma, dan volgt het Food SWITCH 12 weken programma, dan Reset SWITCH en dan Mind SWITCH. Je krijgt er gratis veel e-boeken en werkboeken bij. Gebruik hiervoor tijdens de inschrijving de code: PK2025

Meer informatie en inschrijven: https://portal.leefstijlclub.nl/particulier/programma/totaal